Nauka w różnym wieku. Jak uczyć się efektywnie przez całe życie?

Przez dziesiątki lat uważano, że neurony odpowiedzialne za uczenie się powstają tylko u dzieci. Na szczęście badania potwierdziły, że nie jest to prawda. Możemy więc – i wręcz powinniśmy – uczyć się przez całe życie, choć w wieku dorosłym proces ten powinien wyglądać nieco inaczej. Jak? Sprawdźmy to!

Nauka przez całe życie to podstawa rozwoju

Przełomowe badania. Właśnie tak można określić publikację z roku 1998 autorstwa neurobiologa Petera Erikssona, który wykazał, że neurony powstają w mózgu przez całe nasze życie. Mamy więc potencjał, aby zdobywać nową wiedzę w każdym wieku i jest to nie tyle możliwe, ile wręcz… konieczne. Dziś trudno o pracę w jednym miejscu przez całe życie. Jesteśmy zmuszani do ciągłych zmian i do tego, aby stale poszerzać swoje kompetencje. Nauka w wieku dojrzałym rzeczywiście może jednak wyglądać inaczej od tej w wieku dziecięcym lub nastoletnim.

Jak uczą się osoby dorosłe?

Jako dorośli nie odrabiamy zadań domowych z przymusu, nie jesteśmy zmuszani do spędzania określonej liczby godzin w szkole, a do nauki nie motywują nas opiekunowie. Szczególne znaczenie w wieku dorosłym ma więc własna motywacja. Choć może być ona w pewnym stopniu również zewnętrzna, to tak naprawdę ta wewnętrzna jest kluczowa i będzie odpowiadać za postępy w edukacji.

Odmienny sposób uczenia się u osób dorosłych przekłada się także na inne kwestie. Przede wszystkim ważny jest cel nauki, czyli to, dlaczego chcemy zdobyć nową wiedzę. Osoby dorosłe chętniej uczą się też przez bezpośrednie doświadczenie, a także ze świadomością, że ich wiedza zostanie wykorzystana w praktyce, np. w celu zdobycia awansu.

Jak efektywnie uczyć się w wieku dorosłym?

W przypadku osób dorosłych coraz popularniejszą metodologią jest cykl Davida Kolba. Składa się on z:

• doświadczenia – co się wydarzyło,
• refleksji – co i jakie było,
• generalizacji – dlaczego tak się stało,
• zastosowania – jak wiedzę wykorzystać w praktyce.

Co równie istotne, cykl ten jest okręgiem, dlatego każda osoba może zacząć naukę od innego etapu. Jedne osoby zaczną od teorii, później przejdą do praktyki, a dopiero w dalszej kolejności wykorzystają wiedzę w realnym życiu. Nie oznacza to jednak, że każda osoba dorosła postąpi w ten sam sposób.

Czas jednak na konkretne metody, które mogą pomóc uczyć się wieku dorosłym. Jedną z nich jest uczenie innych osób. Po przyswojeniu konkretnego zagadnienia najlepiej od razu spróbować wytłumaczyć je na głos, np. partnerowi.

Kolejną techniką jest przeznaczanie nawet bardzo krótkiego czasu w swojej codzienności na edukację. Może być to zaledwie 15 minut dziennie, podczas których przyswoimy nowe zagadnienie. 

Istotne jest też zdobywanie wiedzy z różnych źródeł. W wieku dorosłym nie zależy nam przecież na tym, aby „zakuć-zdać-zapomnieć”, a zgromadzić na lata wiedzę, którą będziemy umieli realnie wykorzystać. Dlatego też tak istotne znaczenie ma to, aby rozpatrywać konkretne zagadnienia pod różnymi kątami.

Efektywna nauka w wieku dorosłym to również korzystanie ze współczesnych źródeł wiedzy, w tym różnego rodzaju szkoleń on-line i kursów wideo. Dzięki przyjaznej formie możemy zdobywać wiedzę w znacznie łatwiejszy i bardziej przyjazny sposób, w tych chwilach, gdy mamy na to czas, czyli nawet w sytuacji, gdy mamy bardzo aktywny tryb życia.