Tłumaczenia Naukowe – Kiedy i Dlaczego?

Postępujący proces globalizacji, rozwój technologiczny czy chęć wymiany międzynarodowej wiedzy to tylko niektóre z czynników zwiększających zapotrzebowanie na tłumaczenia tekstów naukowych. Nie jest to jednak tak proste, jak mogłoby się wydawać. Przekłady publikacji naukowych stanowią nie lada wzywanie dla tłumaczy. Najczęściej dotyczą wąsko okrojonych, specjalistycznych dziedzin. Translator musi wykazać się nie tylko perfekcyjną znajomością języka docelowego, ale i fachową wiedzą dotyczącą konkretnej dziedziny nauki. Poza tym, powinien on pamiętać o zachowaniu najważniejszych zasad tworzenia treści. Czym są tłumaczenia naukowe? Jakich dziedzin dotyczą? Kiedy są potrzebne?

Czym są tłumaczenia naukowe?

Tłumaczenia artykułów naukowych są zdecydowanie bardziej wymagające niż przekłady zwykłych tekstów. W tym przypadku oprócz znajomości języka docelowego liczy się jeszcze wiedza z konkretnej dziedziny naukowej, znajomość terminologii oraz umiejętność wykorzystania specjalistycznego słownictwa. Przełożone treści muszą ze szczególną dokładnością odzwierciedlać fakty, badania, wyniki, wnioski zawarte w tekstach naukowych. Translator nie może pozwolić sobie na nawet najdrobniejsze niedociągnięcia, które mogłyby utrudnić czytelnikowi zrozumienie tekstu lub co gorsze – wprowadzić go w błąd.

Specjalistyczne tłumaczenia naukowe obejmują m.in: artykuły naukowe, książki, podręczniki, dokumenty uniwersyteckie, prace (magisterskie, doktorskie, habilitacyjne), opracowania statystyczne, rozprawy, odczyty, sprawozdania, referaty, wyniki badań, dokumentacje badań klinicznych, ulotki dołączone do leków, oprogramowania, teksty informatyczne i inne teksty naukowe.

Jakich dziedzin tłumaczenia naukowe?

Tłumaczenia specjalistyczne dotyczą wszystkich dziedzin naukowych. Wyróżniamy zatem:

• nauki humanistyczne,
• nauki teologiczne, historyczne,
• nauki ekonomiczne, społeczne, prawne,
• nauki ścisłe (matematyka, fizyka, chemia),
• nauki przyrodnicze,
• nauki techniczne,
• nauki rolnicze, leśne, weterynaryjne,
• nauki medyczne, inżynieryjne,
• nauki z zakresu sztuki i kultury.

Styl przełożonego tekstu powinien zawsze zachowywać formę narzuconą przez autora. Tłumaczone treści dzielimy na:

• monografie – prace naukowe omawiające dany temat sposób wyczerpujący,
• artykuły monograficzne – forma pracy, w której poruszane zagadnienie przedstawione jest w sposób nieco bardziej okrojony, co jest niewystarczające, by zaliczyć je do monografii,
• abstrakty – streszczenia publikacji naukowych lub książek, z jak największą liczbą słów kluczowych,
• recenzje – pisemne analizy i oceny tekstów naukowych,
• publikacje naukowe opisujące we wnikliwy sposób przeprowadzane badania i ich wyniki.

Tłumaczenia naukowe – dla kogo?

Tłumaczenia specjalistyczne w większości przypadków zlecane są przez naukowców pragnących podzielić się zdobytą wiedzą i spostrzeżeniami na skalę światową. Bez wątpienia otwiera to drogę do budowania swojej kariery na arenie międzynarodowej. Publikacje naukowe najczęściej umieszczane są w czasopismach bądź wydawane w formie książki. Niestety zbyt duża ilość błędów merytorycznych, czy stylistycznych często przyczynia się do odrzucenia treści przez wydawnictwo. Powierzając translację doświadczonym tłumaczom mamy szansę na ukazanie swojej twórczości szerokiemu gronu odbiorców. Z usług tłumaczy naukowych bardzo często korzystają także studenci, którzy marzą o rozwinięciu kariery zawodowej poza granicami kraju. Przełożenie prac magisterskich, doktoranckich, czy habilitacyjnych daje właśnie taką możliwość.

Tak, jak zostało wspomniane, tłumaczenia naukowe dotyczą różnych dziedzin nauki. Jedną z nich jest medycyna. Rzetelne translacje badań klinicznych pozwalają na rozpoczęcie leczenia poza granicami kraju. Tłumaczenia medyczne to również przekłady ulotek, instrukcji obsługi sprzętów, protokołów i sprawozdań z badań, broszur informacyjnych, czy materiałów szkoleniowych i promocyjnych dla lekarzy. Ogromne znaczenie mają także tłumaczenia z zakresu nauk prawnych. Zdarzają się sytuacje, w których zachodzi konieczność wykonania translacji ważnych dokumentów sądowych, umów, pełnomocnictw, czy różnego rodzaju akt. W takim wypadku pomoc wykwalifikowanego tłumacza jest nieoceniona. W obecnych czasach olbrzymie znaczenie mają tłumaczenia techniczne, które wiążą się z wprowadzeniem na rynek nowych urządzeń. Translacje dotyczą m.in. instrukcji obsługi, oprogramowania, czy bezpieczeństwa sprzętów.

Z jakimi wyzwaniami musi zmierzyć się tłumacz naukowy?

Specyficzny charakter tekstów naukowych sprawia, że w trakcie pracy tłumacz musi zmierzyć się z wieloma wyzwaniami. Pierwszym z nich jest poprawność językowa. Olbrzymie znaczenie ma znajomość terminologii podporządkowanej danej dziedzinie nauki. Przełożony tekst powinien być zrozumiały dla każdego człowieka na całym świecie. Głównym zadaniem tłumacza jest dokładne odwzorowanie tego, co chciał przekazać autor. Publikacje i teksty naukowe potrafią niejednokrotnie być prawdziwym sprawdzianem umiejętności i kompetencji translatora. W tego typu treściach nie mogą pojawić się błędy i nieścisłości, a gdy takie nastąpią automatycznie powoduje to utratę wiarygodności tłumacza.

Ekspert wykonujący tłumaczenia naukowe ma obowiązek zadbać o uważne przekazanie wszystkich tez i myśli zawartych w tekście źródłowym. W razie jakichkolwiek wątpliwości powinien skonsultować się z innym tłumaczem – specjalistą danej dziedziny naukowej. Po skończonej pracy niezbędne jest sprawdzenie translacji. To czas na ewentualne wyeliminowanie błędów i wdrożenie poprawek.

Gdzie wykonać tłumaczenie tekstów naukowych?

Tłumaczenia publikacji naukowych to grupa zleceń, którymi zajmuje się wiele profesjonalnych biur tłumaczeń. Każde z nich dysponuje wykwalifikowaną kadrą pracowniczą, powołaną do realizacji tłumaczeń naukowych. Translatorzy wykonują przekłady publikacji i tekstów specjalistycznych, z zachowaniem wszelkich standardów. Treści te dotyczą najróżniejszych dziedzin – nawet tych mniej popularnych. Nie da się ukryć, iż najwięcej przekładów realizowanych jest z języka angielskiego na polski i odwrotnie. Tłumaczenie prac naukowych obejmuje również inne języki – wszystko zależy od indywidualnych potrzeb Klienta. Sprawdź ofertę tłumaczenia tekstów naukowych w biurze ABC Tłumaczenia!

Podsumowanie

Wśród różnych rodzajów tłumaczeń na szczególną uwagę tłumaczenia naukowe. Ten rodzaj przekładów wyróżnia się wysokim stopniem trudności. Od tłumacza wymaga się zarówno biegłej znajomości języka obcego, jak i fachowej wiedzy z konkretnego obszaru nauki. Prace dotyczą najróżniejszych dziedzin – nauk humanistycznych, prawniczych, historycznych, ścisłych, ekonomicznych, technicznych, medycznych i innych. Przełożony tekst musi być rzetelny, spójny i zgodny z oryginalną treścią. Tłumacz, wykonując tłumaczenie naukowe musi zwrócić uwagę na szereg bardzo istotnych aspektów. Kluczowe znaczenie ma poprawność merytoryczna tekstów. Przekłady specjalistyczne najczęściej zalecane są biurom tłumaczeń przez naukowców oraz studentów, którzy chcą zaistnieć na arenie międzynarodowej.